W styczniu 2017 r. weszła w życie ustawa o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich. Umożliwia ona rozstrzyganie konfliktów pomiędzy przedsiębiorcą a konsumentem w sposób polubowny, bez konieczności występowania na drogę sądową. Takie alternatywne metody rozwiązywania sporów (z ang. ADR – Alternative Dispute Resolution) cieszą się dużym zainteresowaniem i są skuteczne (szybkie, darmowe lub tanie oraz odformalizowane). Warunek – obie strony muszą się zgodzić na przeprowadzenie postępowania polubownego.
Postępowania polubowne w sprawach konsumenckich prowadzą m.in.:
- Inspekcja Handlowa – spory związane ze sprzedażą towarów i usług, m.in. ze sprzedawcami, deweloperami, firmami remontowymi, biurami podróży.
- Rzecznik Finansowy – spory finansowe i ubezpieczeniowe.
- Sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego – spory finansowe.
- Arbiter Bankowy przy Związku Banków Polskich – tylko spory z bankami.
- Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej – sprawy z branży telekomunikacyjnej i pocztowej.
- Koordynator ds. negocjacji przy Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki – spory z dostawcami prądu, gazu, ciepła.
- Rzecznik Praw Pasażera Kolei przy Prezesie Urzędu Kolejowego – spory z przedsiębiorcami kolejowymi.
- Stowarzyszenie Praw Pasażerów „Przyjazne latanie” – spory z liniami lotniczymi.
Składając wniosek, należy pamiętać, że:
- Postępowanie polubowne to postępowanie poreklamacyjne. Najpierw należy złożyć reklamację wadliwego towaru lub usługi, a sprzedawca musi ją w całości lub w części odrzucić.
- Wniosek musi być podpisany. Do wniosku trzeba dołączyć dokumenty, np. potwierdzenie płatności, korespondencję reklamacyjną z przedsiębiorcą, zdjęcia wadliwego towaru.
- Udział w postępowaniu ADR oraz przyjęcie wypracowanego rozwiązania sporu zasadniczo jest dobrowolne, co oznacza, że obie strony muszą się na to zgodzić (wyjątkiem są postępowania przed Rzecznikiem Finansowym i Arbitrem Bankowym, gdzie udział przedsiębiorcy jest obowiązkowy; wiążące dla przedsiębiorców są natomiast rozstrzygnięcia Arbitra Bankowego oraz Sądu Polubownego przy KNF).
- W przypadku sporu o towary lub usługi zakupione przez internet można złożyć wniosek elektronicznie przez platformę ODR (Online Dispute Resolution). To strona prowadzona przez Komisję Europejską (także w języku polskim), przydatna zwłaszcza w konfliktach z przedsiębiorcami z innych krajów UE. W razie problemów z przedsiębiorcą z innego kraju UE, można też skorzystać z pomocy Europejskiego Centrum Konsumenckiego.
- Jeżeli składamy wniosek do Inspekcji Handlowej, trzeba wybrać inspektorat w tym województwie, gdzie mieści się sklep, z którym się spieramy. Na stronie Inspekcji Handlowej w Kielcach – http://www.wiihkielce.pl/konsumenci/nowemediacje znajdziemy opis procedury, formularz wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązania sporu konsumenckiego oraz adres, także e-mail, na który można przesłać wniosek.
- Większość postępowań jest dla konsumentów bezpłatna. Wyjątkiem są postępowania przed: Rzecznikiem Finansowym (50 zł), Sądem Polubownym przy KNF (50 zł – mediacja, 150 zł – arbitraż) i Arbitrem Bankowym (50 zł lub 20 zł – w zależności od wartości przedmiotu sporu). Trzeba się też liczyć z kosztem powołania rzeczoznawcy, jeśli będzie to konieczne.
Pomoc znajdziemy:
- w internecie: http://polubowne.uokik.gov.pl/
- za pomocą poczty elektronicznej: kontakt.adr@uokik.gov.pl